Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức lớn về biến đổi khí hậu, các doanh nghiệp “ráo riết” kiếm tìm các giải pháp bền vững để giảm thiểu tác động môi trường. Hai khái niệm nổi bật nhất trong lĩnh vực này là tín chỉ carbon và tiêu chuẩn ESG. Tuy nhiên, mỗi phương pháp này có đặc điểm riêng, và liệu rằng Doanh nghiệp nên lựa chọn tín chỉ carbon, tiêu chuẩn ESG, hay kết hợp cả hai?
Tín chỉ Carbon – chứng nhận cho những nỗ lực xanh
Tín chỉ carbon là một trong những công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, được thiết kế để giúp giảm lượng khí thải nhà kính. Theo định nghĩa, một tín chỉ carbon đại diện cho một tấn khí CO2 (hoặc khí nhà kính tương đương) được giảm hoặc loại bỏ khỏi bầu khí quyển.
Tín chỉ Carbon là giấy phép hoặc chứng chỉ có thể mua bán, giao dịch thương mại trên thị trường, từ đó khuyến khích các ngành công nghiệp đầu tư vào các dự án giảm thải khí nhà kính.
Về mặt cơ bản, tín chỉ carbon giúp tạo ra một hệ thống trao đổi khí thải, nơi các doanh nghiệp có lượng phát thải dưới mức quy định có thể bán tín chỉ cho các doanh nghiệp khác vượt ngưỡng. Điều này không chỉ giúp điều chỉnh phát thải một cách hiệu quả mà còn tạo ra cơ hội tài chính cho những doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng sạch và công nghệ giảm thải.
Thị trường carbon đã hình thành và phát triển từ nhu cầu mua bán và trao đổi tín chỉ carbon. Thị trường này giúp điều chỉnh lượng phát thải khí nhà kính thông qua các giao dịch tín chỉ, và được chia thành hai loại chính:
- Thị trường Carbon bắt buộc (Mandatory Carbon Market): Đây là một thị trường được quy định bởi các chính phủ hoặc tổ chức quốc tế. Trong thị trường này, các doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định pháp luật về lượng khí thải phát ra, dựa trên cam kết của các quốc gia trong Công ước khung Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC). Thị trường này mang tính ràng buộc, yêu cầu chặt chẽ dành cho các dự án trong cơ chế phát triển sạch (CDM), Cơ chế phát triển bền vững (SDM),…
- Thị trường Carbon tự nguyện (Voluntary carbon market): Đây là thị trường mà các doanh nghiệp hoặc tổ chức tự nguyện tham gia mà không có yêu cầu pháp lý bắt buộc. Thông thường các giao dịch dựa trên cơ sở hợp tác thỏa thuận song phương hoặc đa phương giữa các tổ chức công ty hoặc quốc gia. Thị trường này cho phép doanh nghiệp mua tín chỉ carbon từ các dự án giảm phát thải khí nhà kính, như trồng rừng, năng lượng tái tạo, và các sáng kiến bảo vệ môi trường khác. Đây là một cách để doanh nghiệp cải thiện hình ảnh thương hiệu và tăng cường uy tín trong mắt khách hàng và nhà đầu tư.
Tuy nhiên, hệ thống tín chỉ carbon vẫn đối diện với nhiều thách thức như việc đánh giá tính minh bạch, vấn đề gian lận, và việc các quốc gia hay doanh nghiệp phát triển có thể “mua quyền phát thải” mà không thực sự thay đổi cơ cấu sản xuất.
Hơn nữa, tín chỉ Carbon không “thần thánh” để giải quyết mọi vấn đề về môi trường:
- Giải pháp tạm thời: Việc bù đắp phát thải bằng tín chỉ carbon chỉ là một biện pháp tạm thời và không thể thay thế cho việc giảm thiểu phát thải trực tiếp từ hoạt động sản xuất và kinh doanh. Để thực sự đạt được phát triển bền vững, doanh nghiệp cần phải xây dựng một chiến lược tổng thể nhằm giảm lượng phát thải một cách trực tiếp và bền vững trong dài hạn.
- Chất lượng tín chỉ: Thị trường tín chỉ carbon còn phức tạp, với nhiều loại tín chỉ có chất lượng khác nhau. Lựa chọn tín chỉ carbon kém chất lượng hoặc không có sự minh bạch có thể làm ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của doanh nghiệp và các mục tiêu ESG (Môi trường, Xã hội, và Quản trị). Do đó, việc kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc và tính hợp pháp của tín chỉ là rất quan trọng.
- Giá cả: Giá của tín chỉ carbon trên thị trường có thể biến động mạnh tùy theo cung cầu và các yếu tố kinh tế toàn cầu. Điều này có thể gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc lập kế hoạch ngân sách dài hạn và chiến lược giảm phát thải. Do đó, việc dự đoán và quản lý biến động giá tín chỉ cần được tính đến trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Tiêu chuẩn ESG – chiến lược phát triển bền vững toàn diện cho Doanh nghiệp
Trong khi tín chỉ carbon chủ yếu tập trung vào yếu tố môi trường, tiêu chuẩn ESG (Environmental, Social, and Governance) đưa ra một cách tiếp cận toàn diện hơn, bao gồm ba yếu tố cốt lõi: Môi trường (Environmental), Xã hội (Social), và Quản trị (Governance). Các yếu tố này tạo ra một bộ tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ bền vững không chỉ trong lĩnh vực bảo vệ môi trường mà còn trong quản trị và quan hệ xã hội.
- Yếu tố Môi trường (E): Bao gồm các yếu tố như quản lý tài nguyên, khí thải, sử dụng năng lượng, và sự đóng góp vào các giải pháp bền vững. Đây là nơi tín chỉ carbon và ESG bắt đầu có sự tương đồng.
- Yếu tố Xã hội (S): Đề cập đến cách doanh nghiệp tương tác với nhân viên, khách hàng, và cộng đồng. Các yếu tố như điều kiện làm việc, đa dạng và hòa nhập, trách nhiệm xã hội được chú trọng.
- Yếu tố Quản trị (G): Tập trung vào cách doanh nghiệp quản lý, bao gồm tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, cơ cấu quản trị và phòng chống tham nhũng.
Tiêu chuẩn ESG không chỉ hướng tới việc tuân thủ các quy định pháp luật mà còn giúp doanh nghiệp cải thiện uy tín, thu hút nhà đầu tư, và tạo ra giá trị dài hạn. Đặc biệt, các nhà đầu tư quốc tế hiện nay ngày càng quan tâm tới tiêu chuẩn ESG khi đưa ra quyết định đầu tư, xem đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá rủi ro phi tài chính.
- Xem thêm: Tiêu chuẩn ESG là gì? 3 trọng tâm doanh nghiệp cần tìm hiểu trước khi chuyển đổi theo xu thế
Mối liên hệ giữa tín chỉ Carbon và tiêu chuẩn ESG
Mặc dù tín chỉ carbon và ESG đều liên quan đến phát triển bền vững, chúng có phạm vi và mục tiêu khác nhau. Tuy nhiên, sự liên kết giữa hai khái niệm này nằm ở yếu tố “Môi trường” của ESG.
Việc doanh nghiệp tham gia vào thị trường tín chỉ carbon hoặc giảm thiểu phát thải CO2 là một phần trong chiến lược để tuân thủ yêu cầu ESG. Các doanh nghiệp có thể mua tín chỉ carbon như một biện pháp tạm thời để đạt được các mục tiêu môi trường trong khi họ đang tìm cách điều chỉnh hoạt động sản xuất theo hướng bền vững. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các ngành công nghiệp có mức phát thải lớn như năng lượng, sản xuất, và vận tải.
Tuy nhiên, chỉ dựa vào tín chỉ carbon không thể đáp ứng toàn bộ yêu cầu ESG. ESG yêu cầu một cách tiếp cận toàn diện, đòi hỏi doanh nghiệp phải cam kết với các mục tiêu dài hạn liên quan đến cả xã hội và quản trị, trong khi tín chỉ carbon chỉ là một giải pháp ngắn hạn và thường chỉ giải quyết được vấn đề phát thải.
Có thể bạn quan tâm:
Doanh Nghiệp nên ưu tiên lựa chọn tín chỉ Carbon hay tiêu chuẩn ESG để phát triển bền vững?
Câu hỏi này phụ thuộc vào đặc thù ngành nghề và mục tiêu chiến lược của từng doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu xét từ quan điểm bền vững lâu dài, việc lựa chọn chỉ một trong hai phương pháp sẽ không đủ để doanh nghiệp đạt được mục tiêu phát triển toàn diện.
- Tín chỉ carbon có thể là lựa chọn phù hợp cho những doanh nghiệp muốn đạt mục tiêu ngắn hạn trong việc giảm phát thải và tuân thủ các quy định môi trường. Tuy nhiên, đây không phải là một giải pháp thay thế cho việc chuyển đổi toàn diện sang mô hình kinh tế xanh và phát triển bền vững.
- Tiêu chuẩn ESG mang lại một cách tiếp cận toàn diện hơn, giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ quy định về môi trường mà còn cải thiện mối quan hệ với các bên liên quan như cộng đồng, nhân viên, và cổ đông. Việc tuân thủ tiêu chuẩn ESG sẽ giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh và tạo dựng hình ảnh thương hiệu bền vững trong dài hạn.
Để thực sự phát triển bền vững, các doanh nghiệp nên cân nhắc việc kết hợp cả hai. Tín chỉ carbon có thể đóng vai trò là một công cụ chiến lược để giải quyết vấn đề khí thải trong ngắn hạn, trong khi tiêu chuẩn ESG sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng một hệ thống quản trị và phát triển bền vững toàn diện hơn.
Tích hợp tín chỉ Carbon vào chiến lược ESG toàn diện
Đánh giá nhu cầu: Doanh nghiệp cần tiến hành đánh giá toàn diện lượng khí thải cần bù đắp, bao gồm cả phát thải từ hoạt động sản xuất, vận hành chuỗi cung ứng, và các tác động khác liên quan đến môi trường. Điều này sẽ giúp xác định rõ mục tiêu và kế hoạch giảm thiểu trong chiến lược ESG nhằm đạt được sự bền vững dài hạn.
Ngân sách và nguồn cung: Lựa chọn tín chỉ carbon phù hợp đòi hỏi doanh nghiệp phải xem xét kỹ lưỡng yếu tố ngân sách và khả năng cung ứng tín chỉ từ các nguồn uy tín. Do thị trường tín chỉ carbon phức tạp và giá cả có thể biến động, việc lập kế hoạch tài chính chính xác là điều quan trọng để đảm bảo chiến lược này hiệu quả và có thể triển khai trong dài hạn.
Tác động xã hội: Khi tích hợp tín chỉ carbon vào chiến lược ESG, doanh nghiệp nên ưu tiên chọn những tín chỉ không chỉ giảm phát thải mà còn mang lại lợi ích xã hội bổ sung, chẳng hạn như cải thiện sinh kế cho các cộng đồng địa phương, bảo vệ hệ sinh thái, và bảo tồn đa dạng sinh học. Điều này giúp doanh nghiệp vừa đáp ứng yêu cầu về môi trường vừa đóng góp tích cực cho xã hội.
Minh bạch và báo cáo: Việc doanh nghiệp sử dụng tín chỉ carbon cần được thể hiện rõ ràng và minh bạch trong báo cáo bền vững và các hoạt động truyền thông công khai. Báo cáo minh bạch giúp củng cố uy tín của doanh nghiệp, cho thấy cam kết thực sự đối với các mục tiêu phát triển bền vững, từ đó xây dựng lòng tin với nhà đầu tư và cộng đồng.
Trong kỷ nguyên mới, việc hướng tới phát triển bền vững không còn là một lựa chọn mà là một yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp. Tín chỉ carbon và tiêu chuẩn ESG đều mang lại những lợi ích riêng, nhưng để đảm bảo sự phát triển toàn diện và lâu dài, doanh nghiệp cần có một cách tiếp cận đa chiều, bao gồm cả việc giảm phát thải khí nhà kính và xây dựng mô hình quản trị bền vững. Việc kết hợp tín chỉ carbon và tiêu chuẩn ESG sẽ mang lại những giá trị lớn hơn cho doanh nghiệp, không chỉ về mặt tài chính mà còn về uy tín, trách nhiệm xã hội, và sự phát triển lâu dài.
Là đơn vị đầu tiên triển khai khóa đào tạo về ESG tại Việt Nam, AIT tiếp tục tuyển sinh khóa Thạc sĩ chuyên nghiệp về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) khai giảng 2025 dành cho các Lãnh đạo doanh nghiệp, nhằm cung cấp một bệ đỡ vững chắc về kiến thức ESG & áp dụng vào thực hành doanh nghiệp. Từ đó mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn và giúp doanh nghiệp cập nhật với những xu hướng phát triển hiện tại. Tham khảo ngay
