Khi muốn nâng tầm sự nghiệp học thuật hoặc chuyên môn, nhiều chuyên gia tư vấn và giảng viên đứng trước câu hỏi quan trọng: nên học PhD hay DBA?
Dù đều là học vị tiến sĩ, PhD (Doctor of Philosophy) và DBA (Doctor of Business Administration – Tiến sĩ Quản trị Kinh doanh) phục vụ những mục tiêu rất khác nhau. Việc lựa chọn đúng không chỉ ảnh hưởng đến 3-5 năm học tập, mà còn quyết định hướng đi dài hạn của sự nghiệp.
PhD và DBA khác nhau ở điểm cốt lõi nào?
Sự khác biệt giữa PhD và DBA không nằm ở “giá trị học vị”, mà nằm ở mục tiêu đào tạo và bản chất nghiên cứu.
PhD – đào tạo nhà nghiên cứu học thuật
PhD tập trung vào việc phát triển tri thức mới cho học thuật, thông qua:
- nghiên cứu lý thuyết chuyên sâu,
- đóng góp học thuật nguyên bản,
- công bố trên các tạp chí khoa học uy tín.
Người học PhD được đào tạo để trở thành nhà nghiên cứu toàn thời gian, làm việc chủ yếu trong môi trường đại học hoặc viện nghiên cứu.
DBA – đào tạo nhà nghiên cứu ứng dụng và lãnh đạo tư duy
DBA tập trung vào nghiên cứu ứng dụng trong bối cảnh thực tiễn doanh nghiệp, nhằm:
- giải quyết vấn đề quản trị cụ thể,
- cải tiến tổ chức, mô hình kinh doanh,
- tạo tri thức có thể áp dụng ngay.
DBA phù hợp với những người đã có kinh nghiệm nghề nghiệp và muốn kết hợp nghiên cứu với thực hành.
So sánh PhD vs DBA theo các tiêu chí quan trọng
1️⃣ PhD và DBA: Hai định hướng khác nhau trong nghiên cứu quản trị
Trong hệ sinh thái giáo dục bậc cao, PhD (Doctor of Philosophy) và DBA (Doctor of Business Administration) đều là học vị tiến sĩ uy tín. Tuy nhiên, mục tiêu đào tạo khác nhau hoàn toàn.
- PhD tập trung tạo ra tri thức mới cho giới hàn lâm, phát triển lý thuyết và đóng góp vào các tạp chí khoa học quốc tế.
- DBA hướng đến ứng dụng tri thức quản trị vào bối cảnh doanh nghiệp cụ thể, giải quyết các vấn đề thực tiễn như chiến lược, đổi mới mô hình kinh doanh, chuyển đổi số, ESG…
Có thể hiểu một cách ngắn gọn: PhD “đặt câu hỏi lớn cho thế giới”, còn DBA “giải quyết bài toán lớn của tổ chức”.
| Tiêu chí | PhD | DBA |
| Mục tiêu | Phát triển lý thuyết mới | Giải quyết bài toán chiến lược thực tế |
| Đóng góp | Học thuật | Học thuật & kinh tế – xã hội |
| Đối tượng | Nhà nghiên cứu toàn thời gian | Nhà quản lý, tư vấn, giảng viên |
| Tác động | Lâu dài, học thuật | Ngay lập tức, trong tổ chức |
Chuyên gia tư vấn nên chọn PhD hay DBA?
Với chuyên gia tư vấn, mục tiêu nghề nghiệp thường không dừng ở nghiên cứu, mà là:
- nâng cao uy tín chuyên môn
- xây dựng phương pháp tư vấn độc quyền
- tiếp cận dự án lớn và vai trò tư vấn chiến lược
Vì sao DBA là lựa chọn tối ưu cho consultant?
- DBA giúp chuyển kinh nghiệm thành framework có cơ sở khoa học
- Tăng độ tin cậy khi tư vấn cho tập đoàn lớn hoặc tổ chức quốc tế
- Cho phép vừa học vừa làm, không gián đoạn sự nghiệp
PhD sẽ phù hợp hơn trong trường hợp chuyên gia tư vấn mong muốn chuyển hẳn sang con đường nghiên cứu học thuật toàn thời gian, với trọng tâm là tạo ra các nghiên cứu mang tính mới, đóng góp cho lý thuyết và tri thức học thuật, đồng thời hướng tới công bố trên các tạp chí khoa học uy tín.
Giảng viên nên học PhD hay DBA?
Với giảng viên, lựa chọn phụ thuộc mạnh vào định hướng nghề nghiệp dài hạn.
PhD phù hợp nếu giảng viên:
- muốn theo đuổi học thuật thuần túy
- tập trung công bố bài báo quốc tế
- hướng đến vị trí giáo sư nghiên cứu
DBA phù hợp nếu giảng viên:
- giảng dạy cho người đi làm, chương trình executive, EMBA, MBA
- muốn tăng cường năng lực nghiên cứu ứng dụng
- mong muốn kết nối chặt chẽ với doanh nghiệp
- hướng tới vai trò quản lý chương trình hoặc tư vấn đào tạo
Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, nhiều trường đại học và viện đào tạo vẫn đánh giá cao giảng viên có DBA vì họ mang lại giá trị thực tiễn cho người học.
DBA có “thấp hơn” PhD không?
Đây là hiểu lầm phổ biến. DBA và PhD là hai chương trình tiến sĩ khác nhau, không phải cao – thấp.
Sự khác biệt nằm ở mục tiêu và đầu ra, không phải ở giá trị học thuật.
- PhD tạo ra tri thức mới cho học thuật.
- DBA tạo ra tri thức mới cho thực tiễn quản trị.
Nhiều trường đại học hàng đầu thế giới công nhận DBA tương đương PhD về mặt học vị, nhưng khác về định hướng đào tạo.
Những câu hỏi giúp bạn chọn đúng giữa PhD và DBA
Trước khi quyết định, hãy tự hỏi:
- Tôi muốn trở thành nhà nghiên cứu học thuật hay chuyên gia ứng dụng?
- Tôi có muốn vừa học vừa làm không?
- Tôi muốn nghiên cứu để xuất bản hay để giải quyết vấn đề thực tế?
- Tôi muốn xây dựng ảnh hưởng học thuật hay thương hiệu chuyên môn?
- Mục tiêu nghề nghiệp của tôi trong 10 năm tới là gì?
Câu trả lời sẽ dẫn bạn đến lựa chọn phù hợp.
DBA tại AIT – Chương trình Tiến sĩ Quản trị Kinh doanh được Bộ Giáo dục & Đào tạo Việt Nam công nhận
Chương trình Tiến sĩ Quản trị Kinh doanh (DBA) tại Viện Công nghệ Châu Á (AIT) được Bộ Giáo dục & Đào tạo Việt Nam công nhận khẳng định giá trị pháp lý và học thuật của bằng cấp tại Việt Nam.
Điều này đồng nghĩa với việc học viên tốt nghiệp DBA tại AIT có thể sử dụng văn bằng đúng quy định trong các hoạt động nghề nghiệp, giảng dạy, nghiên cứu và bổ nhiệm chức danh theo hệ thống giáo dục Việt Nam.
Đồng thời, sự công nhận này cũng phản ánh chất lượng đào tạo, chuẩn đầu ra và tính nghiêm túc trong nghiên cứu của chương trình, giúp người học yên tâm theo đuổi con đường phát triển chuyên môn, nghiên cứu ứng dụng và thăng tiến sự nghiệp một cách bền vững.
