Trong nhiều thập kỷ, năng lực cốt lõi của CEO được đo bằng khả năng tối đa hóa lợi nhuận, tăng trưởng nhanh và quản trị chi phí hiệu quả. Tuy nhiên, ESG đang làm thay đổi logic ra quyết định ở những cấp cao nhất của doanh nghiệp.
ESG không chỉ bổ sung thêm tiêu chí đánh giá, mà buộc CEO phải ra quyết định theo một hệ quy chiếu hoàn toàn mới, nơi lợi nhuận, rủi ro, uy tín và trách nhiệm xã hội đan xen chặt chẽ.
Từ quyết định ngắn hạn sang tư duy giá trị dài hạn
Trước ESG, nhiều quyết định của CEO được dẫn dắt bởi các câu hỏi:
- Lợi nhuận quý này là bao nhiêu?
- Dòng tiền có cải thiện không?
- Giá cổ phiếu phản ứng thế nào?
ESG buộc CEO phải đặt thêm những câu hỏi khó hơn:
- Quyết định này tạo ra giá trị gì trong 5-10 năm?
- Nó có làm tăng rủi ro môi trường, pháp lý hay xã hội không?
- Danh tiếng doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng ra sao nếu nhìn từ góc độ công chúng?
CEO không còn ra quyết định chỉ dựa trên “kết quả nhanh”, mà phải cân nhắc tính bền vững của giá trị.
Từ tối ưu lợi nhuận sang quản trị rủi ro hệ thống
ESG khiến nhiều rủi ro “vô hình” trước đây trở thành rủi ro chiến lược:
- Phát thải carbon → rủi ro pháp lý & chi phí tuân thủ
- Chuỗi cung ứng thiếu minh bạch → rủi ro gián đoạn & uy tín
- Văn hóa doanh nghiệp yếu → rủi ro nhân sự & năng suất dài hạn
Điều này buộc CEO phải:
- Đưa ESG vào khung quản trị rủi ro doanh nghiệp
- Đánh giá rủi ro không chỉ bằng xác suất và tác động tài chính, mà còn bằng tác động xã hội và uy tín
Từ ra quyết định một chiều sang ra quyết định đa chiều
Trước đây, CEO thường ưu tiên:
- Cổ đông
- Khách hàng
- Ban điều hành
ESG mở rộng phạm vi của quyết định:
- Người lao động
- Cộng đồng địa phương
- Đối tác trong chuỗi cung ứng
- Cơ quan quản lý
- Nhà đầu tư ESG
Một quyết định đầu tư, tái cấu trúc hay cắt giảm chi phí giờ đây cần trả lời: Ai bị ảnh hưởng? Ảnh hưởng này có công bằng và có thể chấp nhận được không?
Ra quyết định thời ESG không thể chỉ dựa vào:
- Báo cáo tài chính
KPI doanh thu – lợi nhuận
CEO cần thêm:
- Dữ liệu phát thải, tiêu thụ năng lượng
- Chỉ số an toàn lao động, đa dạng & hòa nhập
- Chỉ số tuân thủ, đạo đức, minh bạch
Điều này đòi hỏi:
- Hệ thống đo lường mới
- Khả năng đọc – hiểu dữ liệu ESG
- Tư duy tích hợp giữa tài chính và phi tài chính
Từ “tránh rủi ro” sang “hành động có trách nhiệm”
Nhiều quyết định ESG đòi hỏi CEO phải chấp nhận đánh đổi:
- Chi phí cao hơn trong ngắn hạn
- Lợi nhuận giảm tạm thời
- Tốc độ tăng trưởng chậm lại
Nhưng đổi lại:
- Giảm rủi ro dài hạn
- Tăng khả năng tiếp cận vốn
- Củng cố niềm tin của thị trường và nhân sự
Từ “người điều hành” sang “người dẫn dắt”
Cuối cùng, ESG buộc CEO phải:
- Là người đặt chuẩn mực đạo đức
- Là hình mẫu về trách nhiệm và minh bạch
- Gắn ESG vào văn hóa doanh nghiệp, không chỉ chiến lược
Nếu CEO xem ESG là “việc của phòng ban”, ESG sẽ thất bại. Nếu CEO xem ESG là kim chỉ nam cho quyết định, doanh nghiệp sẽ chuyển hóa.
Kết luận
ESG không còn là một lựa chọn mang tính hình thức, mà đang trở thành chuẩn mực mới trong quản trị doanh nghiệp. Điều này buộc CEO phải thay đổi cách ra quyết định, từ tư duy ngắn hạn sang giá trị dài hạn, từ tối ưu lợi nhuận sang quản trị rủi ro hệ thống, và từ ra quyết định một chiều sang cân bằng lợi ích đa bên liên quan.
Trong kỷ nguyên ESG, CEO không chỉ chịu trách nhiệm về kết quả tài chính, mà còn về tác động môi trường, xã hội và chuẩn mực quản trị mà doanh nghiệp tạo ra. Những quyết định được đưa ra hôm nay sẽ định hình khả năng tiếp cận vốn, sức cạnh tranh và uy tín của doanh nghiệp trong nhiều năm tới.
➜ Tham khảo: Thạc sĩ chuyên nghiệp về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG)
